بیمه مهریه، طرحی که نافرجام ماند

سال 90حدود 20هزار نفر به‌دليل پرداخت نكردن مهريه همسرانشان در زندان به سر مي‌بردند. افزايش روز افزون زندانيان مهريه باعث شد تا رئيس قوه قضاييه طرح كاهش زندانيان مهريه را در دستور كار قرار دهد. بر اين اساس آيت‌الله صادق لاريجاني اعلام كرد كه افراد ناتوان در پرداخت مهريه را نمي‌توان در زندان نگه‌داشت. مدتي قبل از اين موضوع نيز با تصويب طرحي در مجلس ميزان مهريه ملي 110سكه درنظر گرفته شد و براساس آن اگر فردي مهريه را 110سكه قرار دهد وصول آن توسط همسرش مشمول قانون نحوه اجراي محكوميت‌هاي مالي مي‌شود. اگر مهريه بيش از اين مقدار بود صرفا توانايي زوج در پرداخت مهريه مورد استناد قرار مي‌گيرد و قاضي مي‌تواند براساس توانايي زوج اقدام به صدور حكم كند؛ يعني مهريه زن هر چقدر از اين تعداد بيشتر باشد مرد فقط مكلف به پرداخت 110سكه مي‌شود و اگر بتواند 110سكه پرداخت كند از زندان آزاد مي‌شود. با وجود اين هنوز بيش از 2هزار نفر به‌دليل نپرداختن بدهي در زندان به‌سرمي‌برند.

با اين حال باز هم تعدادي از مردان به‌دليل پرداخت نكردن مهريه به زندان مي‌رفتند. همان زمان طرح بيمه مهريه به‌منظور كاهش هر چه بيشتر تعداد زندانيان مهريه در تابستان سال91 مطرح شد و خرداد سال بعد، آخرين پيگيري‌ها در اين خصوص توسط معاونت امور زنان و خانواده دولت وقت صورت گرفت اما به‌علت تغيير دولت دهم، اين طرح نيز مسكوت ماند.

تلاش خبرنگار همشهري نيز براي گفت‌وگو با معاونت امور زنان و خانواده رياست‌جمهوري براي پيگيري بحث بيمه مهريه بي‌نتيجه ماند.

زندانيان نفقه و مهريه

سيداسدالله جولايي، مديرعامل ستاد ديه كشور با اشاره به تعداد زندانيان مهريه و نفقه به همشهري مي‌گويد:‌ 510 نفر به‌دليل پرداخت‌نكردن نفقه در زندان هستند كه استان ايلام با 7 زنداني مهريه و يك زنداني نفقه كمترين تعداد و استان فارس با 263 زنداني مهريه و 45زنداني محكوم به پرداخت نفقه بيشترين زنداني را در اين خصوص دارند، اما استان‌هاي بوشهر، سمنان و يزد هيچ زنداني محكوم به نفقه‌اي ندارند.

به گفته جولايي، بعد از مصوبه لايحه حمايت از خانواده تعداد ورودي زندانيان مهريه به زندان‌ها به نصف رسيده است. وي درخصوص اولويت اين ستاد براي كمك به زندانيان مهريه مي‌گويد:‌ پرداخت بدهي مهريه و نفقه جزو اولويت‌هاي ستاد ديه نيست. در گذشته براي پرداخت مهريه توسط زندانيان وام بلا عوض به اين افراد پرداخت مي‌شد اما به‌دليل برخي سوءاستفاده‌هايي كه انجام مي‌شد ديگر اين نوع وام پرداخت نمي‌شود.

مسكن كوتاه‌مدت

بيمه مهريه اگر به سر منزل مقصود برسد شايد بتواند همين تعداد كم زنداني مهريه را نيز به صفر برساند. مريم نجابتيان، مدير گروه مشاوره وزارت ورزش و جوانان درخصوص بيمه مهريه به همشهري مي‌گويد: ‌در شرايط فعلي كه هنوز قوانين مربوط به مهريه به خوبي شكل نگرفته از بيمه مهريه مي‌توان به‌عنوان يك راه درمان و يا مسكن كوتاه‌مدت استفاده كرد.

دكتر مجيد ابهري هم معتقد است بيمه مهريه فقط در زمان طلاق كاربرد ندارد. براساس آمار 35درصدزنان سرپرست خانوار داراي همسر هستند اما شوهران آنها به‌دلايل مختلف ازجمله بيماري، اعتياد و يا زنداني شدن قادر به سرپرستي خانواده نيستند و تمام بار زندگي به دوش اين زنان است. در اين شرايط بيمه مهريه مي‌تواند براي اين زنان هم مفيد باشد. به گفته وي زماني هم كه مرد توانايي مديريت اقتصادي خانواده را از دست داده و يا به‌علت بيماري و مشكلات آن زمينگير مي‌شود زن با استفاده از بيمه مهريه مي‌تواند امور خود را اداره كند. همينطور در اوقاتي كه مرد قادر به پرداخت مهريه نيست يا تمايلي به پرداخت مهريه ندارد با بيمه كردن مهريه ديگر زنداني نمي‌شود.

ابهري به همشهري مي‌گويد:‌ بيمه مهريه اگر اجرايي شود مي‌تواند به‌طور مستقيم و غيرمستقيم از بخشي از آسيب‌هاي اجتماعي مثل سرگرداني و بي‌پناهي زنان و آسيب‌هايي كه در كمين اين زنان است، جلوگيري كند.

وي با اشاره به عدم‌استقبال از بيمه مهريه از سوي مردان مي‌گويد:‌ علت عدم‌استقبال از بيمه مهريه ضعف اطلاع‌رساني و كمبود آگاهي در اين زمينه در جامعه است. درصورت اطلاع‌رساني گسترده و درست هيچ مردي مخالف اين موضوع نيست چرا كه اصولا صنعت بيمه براي كمك به افراد وارد جامعه شده. علت دوم ضعف و سوء‌عملكرد بعضي از سازمان‌هاي بيمه‌گر است كه براي پرداخت هزينه يا خسارت آنقدر فرد را به رفت‌وآمد وا مي‌دارند كه ممكن است از خير بيمه بگذرد.

بيمه مهريه چيست؟

بيمه مهريه يكي از خدماتي است كه شركت‌هاي بيمه ارائه مي‌دهند. اين بيمه تضميني مطمئن براي پرداخت تمام يا قسمتي از مهريه و پشتيباني مالي مناسب است كه زوجه مي‌تواند از مزاياي آن بهره‌مند شود. درصورت فوت زوجه در طول مدت اعتبار بيمه نامه (پس از گذشت حداقل 6ماه از تاريخ شروع بيمه نامه و پرداخت حق بيمه مربوطه) ارزش بازخريد بيمه نامه در وجه بيمه‌گذار پرداخت خواهد شد. براي بيمه‌كردن مهريه همسر، مرد مي‌تواند معادل سكه‌ها را حساب كند و بعد به شركت بيمه مراجعه كرده و قراردادي ببندد تا هر‌ماه اقساط مهريه را پرداخت كند. ذكر اين نكته هم ضروري است كه بيمه مهريه كاري با افزايش قيمت سكه در بازار ندارد.